Azerbaycan Dovlet Simfonik Orkestri - Wikipedia
Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri — SSRİ-də yaranmış ilk orkestrlardan biri.
| Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri | |
|---|---|
 | |
| Əsas məlumatlar | |
| Üslub | klassik musiqi |
| Fəaliyyət illəri | 1920-ci ildən |
| Ölkə | Azərbaycan |
| Şəhər | Bakı |
| Heyət |
Baş dirijor: Şükür Səmədov |
Haqqında
redaktəDövlət Simfonik Orkestri 1920-ci ildə Üzeyir Hacıbəyovun təşəbbüsü ilə yaradılmışdır. Yeni yaradıldığı vaxtlarda dahi bəstəkar Bethovenin 150 illiyinə həsr olunmuş yubiley konsertlərində böyük proqramla çıxış etmişdir. Həmin konsertlərdə Bethovenin 1-ci, 3-cü və 9-cu simfoniyaları, fortepiano və orkestr üçün 5-ci konserti, "Leonora 3" uvertürası səsləndi. Müxtəlif illərdə dövlət simfonik orkestri ilə M. Çernyaxovski, U. Qoldşteyn, A. Stolerman və başqa dirijorlar işləmişlər.
1922–23-cü il mövsümünün konsert proqramlarında Çaykovskinin Altıncı simfoniyası, "Françeska da Rimini" uvertürası, skripka və fortepiano üçün konsertləri, violonçel və orkestr üçün "Rokoko mövzusuna variasiyalar", "Italyan kapriççiosu", Rimski-Korsakovun "Şəhrizadə" simfonik süitası, Borodinin "Bahadır" simfoniyası, Şubertın "Tamamlanmamış simfoniya"sı, Bethovenin 7-ci simfoniyası və s. orkestr tərəfindən ifa olunmuşdur.[1]
Orkestrin formalaşmasında R. Baton (Fransa), O. Klemperer (Almaniya), F. Ştidri (Avstriya), N. Qolovanov (Rusiya) yaxından iştirak etmişlər. 1945–1948-ci illərdə orkestrin baş dirijoru vəsifəsində təcrübəli musiqiçi, tanınmış dirijor, professor Leo Ginzburq çalışmışdır.
Niyazi 1946-cı ildə Leninqradda dirijorların Ümumittifaq baxışında iştirak edərək Dmitri Şostakoviçin başçılıq etdiyi münsiflər heyətinin qərarı ilə müsabiqənin laureatı adını qazanır. 1948-ci ildən isə simfonik orkestrin baş dirijoru və bədii rəhbəri təyin olunur. Orkestr ən yüksək peşəkarlıq səviyyəsinə Niyazinin rəhbərliyi dövründə çatmışdır. Niyazinin adı milli musiqi sənətində "qızıl mərhələ"nin simvoluna çevrilmişdir.
1944-cü ildə Tiflisdə Zaqafqaziya respublikalarının musiqi dekadası ərəfəsində 1940-cı ildən buraxılmış simfonik orkestr Ü. Hacıbəyovun təşəbbüsü ilə yenidən formalaşdırılır. İlk məşqdən sonra orkestr ifaçıları kollektivə Üzeyir Hacıbəyovun adının verilməsi fikrini irəli sürürlər. 1944-cü ildən başlayaraq Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri Üzeyir Hacıbəyovun adını daşıyır.[2]
Dirijorlar
redaktəTəsisçi
Baş dirijorlar
- Üzeyir Hacıbəyov (1920–1938)
- Niyazi Hacıbəyov (1938–1984)
- Rauf Abdullayev (1984–1991; 1997–2023)
- Yalçın Adıgözəlov (1991–1997)
- Fuad İbrahimov (2023)
Dirijorlar
Orkestrin musiqilərinin ifa edildiyi filmlər
redaktə- Bəxtiyar (film, 1955) (dirijor Tofiq Quliyev)
- Qətl günü (film, 1990) (dirijor Rauf Abdullayev)
- Arxada qalmış gələcək (film, 2004) (dirijor Rauf Abdullayev)
- Biz qayıdacağıq (film, 2007) (dirijor Yalçın Adıgözəlov)
- Məhkumlar (film, 2007) (dirijor Rauf Abdullayev)
- Cavad xan (film, 2009) (dirijor Rauf Abdullayev)
- Ölüm növbəsi (film, 2009) (dirijor Rauf Abdullayev)
- Tərsinə çevrilən dünya (film, 2011) (dirijor Rauf Abdullayev)
- Sübhün səfiri (film, 2012) (dirijor Rauf Abdullayev)
İstinadlar
redaktə- ↑ "Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri". anl.az. 2016-06-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-20.
- ↑ Энциклопедия Азербайджанского Мугама. Баку: "Шарг-Гарб". 2012. səh. 211.
