Ehemeniler Sulalesi - Wikipedia
Əhəmənilər sülaləsi — (E.ə. 558 — e.ə. 330)-cu illərdə İranda iqtidarda olmuş xanədan.
Sülalənin yaranması
redaktəƏnənəyə görə, İran şahlarının ən qədim sülaləsinin banisi Əhəmən adlı bir şəxs olmuş və buna görə də sülalə Əhəmənilər sülaləsi adlanmışdır. Bu sülalə fars tayfa ittifaqına rəhbərlik edirdi. Fars tayfa ittifaqı b.e.ə. VIII əsrdə yaranmışdır. Bu tayfalar əvvəl Aşşurun və Midiyanın tərkibində idilər. B.e.ə. 550-ci ildə II Kir tərəfindən Əhəməni imperiyası yaradıldı. Ekbatan onun paytaxtı oldu. B.e.ə. 530-cu ildə II Kir Massaget hökmdarı Tomris tərəfindən öldürüldü.
Əhəməni hökmdarı II Kir Azərbaycanın cənub torpaqlarını zəbt etdikdən sonra ölkəmizin şimalını da ələ keçirməyə cəhd göstərmiş və bu məqsədlə Massaget hökmdarının dul qadını Tomirisə izdivac təklif etmişdi. Lakin II Kirin hiyləsini başa düşən, Vətən torpağının şərəfini və ölkənin müstəqilliyini uca tutan Tomiris İran hökmdarının təklifini rədd etmiş, Günəş allahına and içərək döyüşə atılmış, özündən qat-qat güclü olan yadelli qoşunlarını e.ə. 530-cu ildə darmadağın etmişdi. "Məğluğedilməz" Kirin özü də bu döyüşdə öldürülmüşdü. Midiya imperiyası, Lidiya, Babilistan kimi qüdrətli dövlətləri aradan qaldıraraq, Parfiya torpaqları da daxil olmaqla, Mərkəzi Asiyadan Misir hüdudlarına qədər çox geniş əraziləri ələ keçirmiş və bütün bu işğallara görə "Böyük Kir" ləqəbi qazanmış II Kir üzərində bu qələbə Azərbaycan və türk dövlətçiliyi tarixinin ən şanlı səhifələrindən biridir.
Əhəmənilər xanədanı
redaktəƏhəmənilər Krallığı Siyahısı (~e.ə. 705–559)
redaktə
| şəkil | Ad | Ailə münasibəti | Hökmranlığı | Qeydlər |
|---|---|---|---|---|
| Əhəmənilər Krallığı (~e.ə. 705–559) | ||||
| Əhəmən | ~e.ə. 705 | Əhəmənilər Krallığının birinci hökümdarı | ||
| Tişpiş | Əhəmənin oğlu' | ~e.ə. 640 | ||
|
I Kir | Tişpişin oğlu' | ~e.ə. 580 | |
|
I Kambiz | I Kir'in oğlu və II Kir'in atası | ~e.ə. 550 | |
Əhəmənilər İmperyası Siyahısı (e.ə. 559–334/327)
redaktə| şəkil | Ad | Ailə münasibəti | Hökmranlığı | Qeydlər |
|---|---|---|---|---|
| Əhəmənilər İmperyası (559–334/327 BC) | ||||
|
II Kir | I Kambizin oğlu | e.ə. 559–530 | |
|
II Kambiz | II Kirin oğlu | e.ə. 530–522 | |
|
Qaumata | II Kirin oğlu | e.ə. 522 | |
|
I Dara | Viştaspın oğlu | e.ə. 522–486 | |
|
I Kserks | I Daranın oğlu | e.ə. 485–465 | |
|
I Kserks | I Kserksin oğlu | e.ə. 465–424 | |
.jpg){kind=small}
|
II Kserks | I Kserksin oğlu | e.ə. 424 | |
| Soqdian | I Kserksin oğlu | e.ə. 424–423 | ||
|
II Dara | I Kserksin oğlu | e.ə. 424–404 | |
|
II Artakserks | II Daranın oğlu | e.ə. 404–358 | |
|
III Artakserks | II Artakserksin oğlu | e.ə. 358–338 | |
|
IV Artakserks Arses | III Artakserksin oğlu | e.ə. 338–336 | |
|
III Dara | Arsamın oğlu
Ostan, II Daranın oğlu |
e.ə. 336–330 | |
.jpg)
|
V Artakserks | Ehtimal ki, II Artakserks nəslindəndir | e.ə. 330–329 | |
Soyağacı
redaktə| Əhəmən İran hökmdarı* 705 – 675 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Çişpiş İran hökmdarı 675 – 640 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ariaramnes Şahzadə* | I Kir İran hökmdarı 640 – 600 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Arsames Şahzadə* | I Kambiz İran hökmdarı 600 – 559 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hystaspes Şahzadə* | II Kir İran hökmdarı 559 – 530/28 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I Dara İran hökmdarı 522 – 486 | Atossa Şahzadə | II Kambiz İran hökmdarı 530 – 522 | Smerdis (Bardi) (Qaumata Şahzadə Bardinin adından hökmranlıq etmişdi*) 522 | Artystone Şahzadə | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I Kserks İran hökmdarı 485 – 465 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I Artakserks İran hökmdarı 465 – 424 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II Kserks İran hökmdarı 424 | Soqdian İran hökmdarı 424 – 423 | II Dara İran hökmdarı 423 – 404 | Arsites Şahzadə | Parysatis Şahzadə | Bagapaios Şahzadə | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II Artakserks İran hökmdarı 404 – 358 | Amestris Şahzadə | Gənc Kir Şahzadə | Cyrus (IV) Şahzadə | Ostanes Prince | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| III Artakserks İran hökmdarı 358 – 338 | Ocha Prince | Rodrogune Princess | Apama Şahzadə | Sisygambis Princess | Arsames (II) Prince | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| IV Artakserks Arses İran hökmdarı 338 – 336 | Parysatis (II) Princess | III Dara İran hökmdarı 336 – 330 | Oxathres Prince | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Artaxerxes V İran hökmdarı 330 – 329 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Stateira II Şahzadə | Böyük İskəndər (III İskəndər) Makedoniya hökmdarı 329 – 323 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İstinadlar
redaktəHəmçinin bax
redaktəXarici keçidlər
redaktə Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
