Toranomon Insidenti - Wikipedia

Yamaquçi prefekturasının nüfuzlu ailələrindən birindən olan Daysuke Nanba imperiya sisteminin dəstəkçisi idi və hətta orduda karyera qurmağı planlaşdırmışdı.^[1] Lakin 1919-cu ildən etibarən solçu mühazirələrinə qatılmış, seçki hüququ aksiyalarında iştirak etmiş, Vətənə xəyanət insidenti haqqındakı hesabatları oxumuş və siyasi mövqeyi dəyişmişdi.^[1]

1921-ci ildə Kavakami Hacime tərəfindən yazılmış məqalədə Rusiya inqilabçılarının fədakarlıqları təsvir olunmuşdu və bu, Nanbaya böyük təsir göstərmişdi.^[1] Nanba belə qərara gəlmişdi ki, inqilab üçün fədakarlıq mütləqdir.^[1] Nəhayət 1923-cü ildə baş vermiş Böyük Kanto zəlzələsindən sonra Yaponiya hökumətinin yerli koreyalılara, sosialistlərə və anarxistlərə divan tutması Nanbanı qəzəbləndirmiş və o, hərəkətə keçməyə qərar vermişdir.^[1]

Sui-qəsd cəhdi 23 dekabr 1923-cü ilin səhər saatlarında, Tokio şəhərinin Toranomon adlı bölgəsində baş vermişdir.^[1] Həmin gün Hirohito parlamentin yeni sessiyasını açmağa hazırlaşırdı.^[1] Nanba kütlənin içərisində gizlənərək Hirohitonun avtomobilinə atəş açsa da,^[1] hədəfini qaçırmışdır.

Rəsmilər Nanbanın motivasiyasını araşdırdıqdan sonra onun dəli olduğunu elan etmişdirlər.^[1] Qapalı məhkəmə işindən sonra 24 noyabr 1924-cü ildə ölüm cəzasına layiq görülmüş və 2 gün sonra edam edilmişdir.^[1] Məhkəmə zamanı Nanba kommunist olduğunu və Kotoko Şusuinin qisasını almaq istədiyini bildirmişdir.^[1] Tokio Universitetinin Tibb Məktəbindən olan professorların da iştirakı ilə hazırlanan məhkəmə qeydinə görə Nanba əslində sui-qəsd cəhdi üçün solçu idealogiyadan ilhamlanan rasional insan idi.^[1] Ədliyyə məmurlarının Nanba kimi insanları idarə etmək üçün yeni qanunvericiliyi təklif etmələri, onların əslində Nanbanın dəli olmadığını bildiklərini göstərirdi.^[1] Hökumət zəlzələdən sonra insanları sakitləşdirmək, eləcə də, rasional insanın imperatora hücum edə bilməyəcəyini göstərmək üçün belə bir açıqlama vermişdi.^[1]

Toranomon insidentindən sonra baş nazir Yamamoto Qonnohyoe məsuliyyəti öz üzərinə götürərək istefa vermişdir.^[1] Bəzi rəsmilər də onun bu addımını izləmişdirlər.^[1] Keçmiş ədliyyə naziri Hiranuma Kiiçiro "Kokuhonşa" adlı mühafizəkar və ultramillətçi təşkilat qurararaq xarici idealogiyaların Yaponiya üçün təhlükəli olduğu fikrini yaymağa başlamışdır.^[1] İnsident 1925-ci ildə Sülhün mühafizəsi qanununun tərtib olunmasına gətirib çıxarmışdır.^[1]

• Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VIII cild. Tokio: Kodansha. 1983. ISBN 0-87011-628-2. İstifadə tarixi: 2022.