Latviya Mifologiyasi - Wikipedia
Latviya mifologiyası — Latviya tarixi boyu ortaya çıxan, bəzən ardıcıl nəsillər tərəfindən işlənən, bəzən isə rədd edilən və başqa izahlı povestlərlə əvəz olunan miflər toplusudur.[1]
Mənbələr
redaktəLatviya mifologiyası haqqında ən erkən yazılı məlumatlara xalq mahnılarında (dainalar), xalq nağıllarında və xronikalarda rast gəlinir. Bu mənbələr, Latviya xalqının inancları, dəyərləri və dünyagörüşü haqqında qiymətli məlumatlar verir.
Tanrılar və ilahələr
redaktəLatviya mifologiyasında çoxlu sayda tanrı və ilahə mövcuddur. Bunlardan bəziləri:
Dievs: Göy tanrısı və panteonun baş tanrısı. Günəş, yağış və ildırım kimi təbiət hadisələrindən məsuldur.[2]
Laima: Doğum, evlilik və tale ilahəsi. Qadınların və uşaqların himayədarıdır.[1]
Māra: Ölüm və yeraltı dünyanın ilahəsi. Qış və xəstəliklərlə əlaqələndirilir.[2]
Pērkons: İldırım və göy gurultusu tanrısı. Müharibə və ədalətlə əlaqələndirilir.[1]
Jānis: Günəş tanrısı və yay gündönümü ilə əlaqələndirilir.[2]
Mifoloji varlıqlaq
redaktəLatviya mifologiyasında tanrılar və ilahələrlə yanaşı, bir çox mifoloji varlıq da mövcuddur. Bunlardan bəziləri:
Pūķis: Əjdahaya bənzər bir varlıq. Çox vaxt xəzinə qoruyan və ya qurban tələb edən bir varlıq kimi təsvir edilir.[3]
Laumas: Meşə ruhları. Bəzən insanlara kömək edən, bəzən isə onlara zərər verən varlıqlar kimi təsvir edilir.[3]
Mājas gari: Ev ruhları. Evi və onun sakinlərinə qoruyan varlıqlar kimi təsvir edilir.[3]
Velns: Şeytan və ya pis ruh. İnsanları yoldan çıxaran və onlara zərər verən bir varlıq kimi təsvir edilir.[1]
Miflər və əfsanələr
redaktəLatviya mifologiyasında bir çox mif və əfsanələr mövcuddur. Bu miflər, dünyanın yaradılışı, tanrıların və ilahələrin macəraları, qəhrəmanların qəhrəmanlıqları və digər mövzuları əhatə edir.
Latviya mifologiyasının tədqiqi
redaktəLatviya mifologiyasının tədqiqi, 19-cu əsrin əvvəllərində başlamışdır. Bu sahədə ən mühüm tədqiqatçılardan biri Haralds Biezais olmuşdur. Biezais, Latviya mifologiyası haqqında bir neçə kitab və məqalə yazmış və bu mövzuda bir çox konfrans və seminarlar təşkil etmişdir.
