Avrovalyuta - Wikipedia
Avrovalyuta (ing. Eurocurrency) — milli sərhədlərdən kənarda, xarici ölkələrdə saxlanılan və ya istifadə olunan hər hansı milli valyutaya aid edilən termin.[1] Əksər hallarda bu termin beynəlxalq maliyyə bazarlarında ticarət olunan və müxtəlif maliyyə əməliyyatlarında[2] istifadə olunan valyutaları əhatə edir. Avrovalyutalar adətən valyutanın mənşə ölkəsindən kənarda fəaliyyət göstərən banklarda saxlanılır.
Avrovalyuta qlobal maliyyə bazarlarının əsas komponentlərindən biridir. Beynəlxalq ticarət və kreditləşmənin vacib vasitəsi olaraq, bu bazarlar iqtisadiyyatların inteqrasiyasını artırır.[3][4] Lakin tənzimləmə və risk idarəetməsi məsələləri bu bazarların davamlı inkişafı üçün vacibdir.[5]
Xüsusiyyətləri
redaktəAvrovalyutalar adətən öz ölkələrindən kənarda yerləşən banklarda saxlanılır və ticarət edilir. Məsələn, ABŞ dolları Avropadakı və ya Asiyadakı banklarda saxlanıldıqda "avrodollar" adlanır.[6] Avrovalyutalar qlobal maliyyə sisteminin mühüm hissəsidir və beynəlxalq ticarətin maliyyələşdirilməsində istifadə olunur. Milli tənzimləmələrə və vergi qaydalarına daha az məruz qaldıqları üçün Avrovalyuta bazarları daha az xərcli maliyyə əməliyyatlarına imkan verir. Avrovalyuta bazarlarında hökumətlər, çoxmillətli şirkətlər, beynəlxalq təşkilatlar və fərdi investorlar iştirak edir.[7]
Tarixi
redaktəAvrovalyuta termini 1950-ci illərdə yaranmışdır. İlk olaraq, ABŞ dolları Avropa banklarında saxlanılmağa və istifadə edilməyə başlandı. SSRİ ABŞ-dakı maliyyə sisteminə məhdud çıxışı səbəbindən dollarlarını Avropa banklarında saxlayırdı. Bu, "avrodollar" fenomeninin əsasını qoymuşdur.[8] Daha sonra, digər valyutalar, məsələn, avro, yapon yeni, ingilis funt-sterlinqi və s., beynəlxalq bazarlarda saxlanılmağa və ticarət edilməyə başladı.[9]
Tətbiqi
redaktəŞirkətlər və hökumətlər avrovalyutaları beynəlxalq kredit əməliyyatları üçün istifadə edirlər. Məsələn, çoxmillətli şirkətlər xarici layihələrini maliyyələşdirmək üçün avrodollarlardan istifadə edə bilər.[10][11] Beynəlxalq ticarət əməliyyatları avrovalyuta bazarlarında yerləşən maliyyə alətləri vasitəsilə həyata keçirilir.[12] İnvestorlar valyuta risklərini azaldaraq avrovalyuta bazarlarında alətləri istifadə edirlər.
Növləri
redaktə- Avrodollar — ABŞ dollarının ABŞ-dan kənarda saxlanılan və ya istifadə edilən formasıdır. Bu, avrovalyutanın ən məşhur növüdür.
- Avroyen — Yapon yeni Yaponiyadan kənarda saxlandıqda avroyen adlanır.[13]
- Avrofunt — İngiltərə funt-sterlinqi Böyük Britaniyadan kənarda saxlandıqda bu termin istifadə edilir.
- Avroavro — Avropa İttifaqının vahid valyutası olan avronun Avropa İttifaqından kənarda saxlanılması və ya istifadə edilməsi.[14]
Üstünlükləri və riskləri
redaktə| Üstünlükləri | Riskləri |
|---|---|
| Vergilər və milli tənzimləmələr az olduğuna görə əməliyyat xərcləri daha aşağıdır | Milli tənzimləmələrin məhdudluğu bəzi hallarda maliyyə risklərinin artmasına səbəb ola bilər[15] |
| Qlobal investorlar və təşkilatlar üçün geniş əlçatanlıq təmin edir[16] | Beynəlxalq maliyyə bazarlarının təbiətindən irəli gələn məcmu risklərə məruz qalır |
| Yüksək likvidlik | Beynəlxalq iqtisadi qeyri-sabitlik avrovalyuta bazarlarında böyük təsir göstərə bilər |
| İştirakçılara kreditlər, istiqrazlar və digər maliyyə alətləri təklif edir | Tənzimləmə çatışmazlığı[17] |
İstinadlar
redaktə- ↑ Kaen, Fred R.; Hachey, George A. "Eurocurrency and National Money Market Interest Rates: An Empirical Investigation of Causality". Journal of Money, Credit and Banking. 15 (3). August 1983: 327. doi:10.2307/1992483. JSTOR 1992483.
- ↑ McKinnon, Ronald. "The Eurocurrency Market. Essays in International Finance" (PDF). 1977. 2024-11-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-12-02 – Princeton vasitəsilə.
- ↑ Schenk, Catherine R. "The Origins of the Eurodollar Market in London: 1955–1963". Explorations in Economic History. 35 (2). April 1998: 221–238. doi:10.1006/exeh.1998.0693.
- ↑ Hogan, W. P. The incredible Eurodollar : or why the world's money system is collapsing. Pearce, Ivor Frank. (First). London. 2017. ISBN 978-0-203-71223-8. OCLC 1004971823.
- ↑ "The Eurodollar Market: It All Starts Here". Capitalist Exploits (ingilis). 2016-12-02. İstifadə tarixi: 2020-05-29.
- ↑ Booth, Jerome. "Bretton Woods Plan: The Next 70 Years" (PDF). n.d.: 45–50 – Berkeley vasitəsilə.
- ↑ Bordo & Eichengreen, M & B. "Bretton Woods Plan: The Next 70 years" (PDF): 51–62 – Berkeley vasitəsilə.
- ↑ "Eurocurrency market". TheFreeDictionary.com. 2020-10-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-29.
- ↑ Greenberg, Ronald David. "The Eurodollar Market: The Case for Disclosure" (PDF). California Law Review. 71 (5). 1983: 1492–1515. doi:10.2307/3480148. JSTOR 3480148.
- ↑ "euro", The Free Dictionary, 2020-05-28 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2020-05-29
- ↑ "Europound", The Free Dictionary, 2020-08-13 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2020-05-29
- ↑ "Eurodollar", The Free Dictionary, İstifadə tarixi: 2020-05-29
- ↑ "Euroyen", The Free Dictionary, İstifadə tarixi: 2020-05-29
- ↑ "Euro currency remains a work in progress on 20th birthday". Australian Financial Review (ingilis). 2018-12-28. İstifadə tarixi: 2020-05-29.
- ↑ Battilossi, S. "The Eurodollar Revolution in Financial Technology. Deregulation, Innovation and Structural Change in Western Banking in the 1960s-70s". 2009. CiteSeerX 10.1.1.573.3642.
- ↑ Thornton, John. "Interest rates in domestic and eurocurrency markets". Applied Economics. 24 (10). 28 July 2006: 1103–1105. doi:10.1080/00036849200000003.
- ↑ Carlozzi, Nicholas. "Regulating the Eurocurrency Market: What are the Prospects?" (PDF). n.d. 2020-10-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-12-02.
Ədəbiyyat
redaktə- AFR. (2018). https://www.afr.com/markets/currencies/euro-currency-remains-a-work-in-progress-on-20th-birthday-20181228-h19jk7. Australian Financial Review. Retrieved from https://www.afr.com/markets/currencies/euro-currency-remains-a-work-in-progress-on-20th-birthday-20181228-h19jk7
- Battilossi, Stefano. The Eurodollar Revolution in Financial Technology: Deregulation, Innovation and Structural Change in Western Banking // Financial Markets and Organizational Technologies. 2010. 29–63. CiteSeerX 10.1.1.573.3642. doi:10.1057/9780230283176_2. ISBN 978-1-349-31349-5.
- Booth, Jerome (n.d.). Bretton Woods Plan: The Next 70 Years. Retrieved from: https://eml.berkeley.edu/~eichengr/Bretton-Woods-next-70.pdf
- The Free Dictionary (n.d.) Eurodollar. Retrieved from: https://financial-dictionary.thefreedictionary.com/Eurodollar
- The Free Dictionary (n.d.) Euroeuro. Retrieved from: https://www.thefreedictionary.com/euro
- The Free Dictionary (n.d.) Europound. Retrieved from: https://financial-dictionary.thefreedictionary.com/Europound
- The Free Dictionary (n.d.) Euroyen. Retrieved from: https://financial-dictionary.thefreedictionary.com/Euroyen
- Thornton, John. "Interest rates in domestic and eurocurrency markets". Applied Economics. 24 (10). 28 July 2006: 1103–1105. doi:10.1080/00036849200000003.
