Rusiya Cografiya Cemiyyeti - Wikipedia

Cəmiyyət Rusiya imperatoru I Nikolayın^[3] qərarı ilə 18 avqust 1845-ci ildə yaradılmışdır.

Cəmiyyət mövcudluğu dövründə dəfələrlə öz adını dəyişdirmişdir^[4]:

• 1845—1850 Rusiya Coğrafiya Cəmiyyəti (rus. Русское Географическое Общество (РГО))
• 1850—1917 İmperator Rusiya Coğrafiya Cəmiyyəti (rus. Императорское Русское Географическое Общество (ИРГО))
• 1917—1925 Rusiya Coğrafiya Cəmiyyəti (rus. Русское Географическое Общество (РГО))
• 1925—1939 Dövlət Coğrafiya Cəmiyyəti (rus. Государственное географическое общество (ГГО))
• 1940—1992 SSRİ Coğrafiya Cəmiyyəti və ya Ümumittifaq Coğrafiya Cəmiyyəti (rus. Географическое общество СССР или Всесоюзное географическое общество (ВГО))^[5])
• 1992—1995 Rusiya Coğrafiya Cəmiyyəti (rus. Русское географическое общество (РГО))
• 1995-ci ildən "Rusiya Coğrafiya Cəmiyyəti" Ümumrusiya İctimai Təşkilatı (rus. Всероссийская общественная организация «Русское географическое общество» (ВОО «РГО»))

Cəmiyyətə müxtəlif vaxtlarda bir sıra dövlət başçıları qəyyumluq və himayəçilik etmişlər:

• I Nikolay
• II Aleksandr
• III Aleksandr
• II Nikolay
• 2009-cu ilin noyabr ayından Vladimir Putin^[6]

Müxtəlif illərdə Rusiya Coğrafiya Cəmiyyətinə Rusiya İmperator Evinin nümayəndələri, tanınmış səyahətçilər, tədqiqatçılar və dövlət adamları rəhbərlik etmişdir.

1845-ci ildən indiyədək, cəmiyyətin cəmi 12 rəhbəri olub. Hazırda cəmiyyətə rəhbərliyi prezident edir. 2009-cu ilin noyabr ayından rəhbəri ordu generalı Sergey Şoyqudur^[3]. O, həm də Rusiya Federasiyasının müdafiə naziridir.

• 1931—1940 — Yuli Şokalski
• 1940—1945 — Vladimir Komarov
• 2000—hal-hazırda — Vladimir Kotlyakov

Mövcud Nizamnamənin 5-ci hissəsinə görə cəmiyyətin idarəetmə orqanlarının strukturuna aşağıdakılar daxildir:

• Konqres;
• Himayəçilər Şurası;
• Media Şurası;
• İdarə Şurası;
• Elmi Şura;
• Ağsaqqallar Şurası;
• Regionlar Şurası;
• Cəmiyyətin prezidenti;
• İdarə Heyəti;
• Təftiş Komissiyası.

Cəmiyyətin Moskva və Sankt-Peterburq şəhərlərində qərargahları var^[7][8].

1917-ci ilə qədər cəmiyyətin təxminən min üzvü var idi.

2016-cı ilin avqust ayına olan məlumata görə 19 min üzvü olmuşdur^[3]. Hazırda onun nümayəndələri Ural, sibir, Uzaq şərq, Hindistan, İran və digər ərazilərin araşdırması və təhlilində müstasna rola malikdirlər^[3].

Rusiya Federasiyasının bütün 85 regionunda şöbələri fəaliyyət göstərir^[3].

• Fiziki coğrafiya bölməsi
• Riyazi coğrafiya bölməsi
• Statistika bölməsi
• Etnoqrafiya bölməsi
• Siyasi-iqtisadi komitə
• Arktikanın araşdırılması üçün komissiya
• Seysmik komissiya

• 1933 — Ümumittifaq coğrafiyaçılarının qurultayı (Leninqrad)
• 1947 — I (Leninqrad)
• 1955 — II (Moskva)
• 1960 — III (Kiyev)
• 1964 — IV (Moskva)
• 1970 — V (Leninqrad)
• 1975 — VI (Tbilisi)
• 1980 — VII (Frunze)
• 1985 — VIII (Kiyev)
• 1990 — IX (Kazan)
• 1995 — X, yubiley (Sankt-Peterburq)
• 2000 — XI (Arxangelsk)
• 2005 — XII (Kronştadt)
• 2009 — XIII, növbədənkənar (Moskva)
• 2010 — XIV (Sankt-Peterburq)
• 2014 — XV (Moskva)

Cəmiyyətin ilk "periferik şöbələri" Qafqaz üzrə 1850-ci ildə Tiflisdə, Sibir üzrə isə 1951-ci ildə İrkutskda yaradılmışdır^[9].

Cəmiyyətin digər filialları Vilnüs (1867), Orenburq (1867), Kiyev (1873), Omsk (1877), Xabarovsk (1894), Daşkənd (1897) və digər şəhərlərdə yaradılmışdır. Vilnüs və Kiyevdəki şöbələr 1876-cı ildə fəaliyyətlərini dayandırmışlar.

Bəzi təşkilatlar tamamilə müstəqil idi - məsələn, Amud rayonunun öyrənilməsi üzrə Cəmiyyət 1884-cü ildə Vladivostokda yaradılmış və yalnız 1894-cü ildə rəsmi olaraq Rusiya Coğrafiya Cəmiyyətinə daxil edilmişdir.

1917-ci ilə qədər cəmiyyətin on bir bölməsi var idi.

Hazırda Rusiya Federasiyasının bütün subyektlərində Rusiya Coğrafiya Cəmiyyətinin filialları var.

1956-cı ildən Beynəlxalq Coğrafiya İttifaqının üzvüdür.

• Coğrafiya cəmiyyətlərinin siyahısı

• Берг Л. С. Всесоюзное Географическое общество за сто лет. — М.-Л.: Изд-во АН СССР, 1946. — 264 с. — 5000 экз.
• Географическое общество Союза ССР. 1917—1967 / Авт.-сост.: И. Б. Костриц, Д. М. Пинхенсон; Под ред. чл.-корр. АН СССР С. В. Калесника; Оформление худож. В. И. Примакова. — М.: Мысль, 1968. — 272 с. — 5500 экз.
• Географическое общество за 125 лет / Ред. С. В. Калесник, Л., 1970.
• Двадцатипятилетие Императорского Русского Географического общества 13 января 1871 г. СПб., 1872.
• Константинов О. А. Сто двадцать пять лет Географическому обществу СССР. Л., 1970.
• Русское географическое общество. 150 лет — М.: АО «Прогресс», 1995.
• Семёнов-Тян-Шанский П.П. История полувековой деятельности Императорского Русского Географического общества 1845—1895: В 3 частях. — СПб.: В тип. В. Безобразова и Комп., 1896.
  • Часть I-я. — XXX, 468 с.
  • Часть II-я. Отдел IV. — XI, 471—979 с.
  • Часть III-я. Отдел V, Приложения, Указатель и состав Общества. — VIII, 983—1377, 66 с.
• Состав Императорского Русского географического общества по 1 января 1913 года с дополнениями по 1 октября 1913 года. Типография «Строитель». Санкт-Петербург. 1913.

• rgo.ru — Rəsmi saytı
• Русское географическое общество, Московский центр (официальный сайт с 1999 по 2010 год)
• История РГО
• Издания РГО — Электронная библиотека
• Русское географическое общество, Историко-культурный интернет-портал «Энциклопедия Санкт-Петербурга»
• Семёнов-Тян-Шанский, Географическо-статистический словарь Российской Империи (в 5 томах) на сайте «Руниверс»
• Журнал «Земля и люди» о наградах Географического общества АН СССР. Июль 1967.