Proqram - Wikipedia
Proqram sözü söz mənbəyi olaraq müəyyən şərtlərə və nizama görə edilməsi nəzərdə tutulan əməliyyatların bütünü mənasına gəlməkdə və ayrıca izləmə olaraq təyin olunmaqdadır. Ancaq günümüz Azərbaycan dilində istifadəsi içində ümumi mənası, ediləcək bir işin hissələrini, bu hissələrin sırasını və vaxtını göstərən layihə, planlaşdırma şəklinə çevrilmişdir. Bu səbəblə məktəblərdə, həftənin müəyyən günlərində, müəyyən saatlarda veriləcək dərsləri göstərən cədvəllərə; mərasim, nümayiş, gəzinti və başqa şeylərin nəzərdə tutulan detallarını göstərən basıb kağızlara; siyasi partiyaların, ictimai təşkilatların və ya hökumətin açıqladığı əsas prinsiplər bütününə də ümumi olaraq proqram adı verilir.
Bundan başqa, Adolf Hitlerin alman dövlət siyasətini nəşr olunduğu 25 maddəlik Qanun Hökmündə Qərarnaməyə Proqram adı verilir. (Tarixdə ilk dəfə Qanun Hökmündə Qərarnaməni yaradan da Adolf Hitlerin) Daha sonra əmrindəki bir zabit tərəfindən Hitler öldükdən sonra kitab halına gətirilərək qlobal oxucu önünə çıxardılmışdır.
Proqram termininin bir başqa əhəmiyyətli istifadə sahəsi də kompüter biliməsidir. Kompüterə bir əməliyyatı etdirmək üçün yazılan əmrlər serialının bütünü və ya bir qismi" olaraq təyin olunan termin, yalnız gündəlik həyatda istifadə edilən bir kompüter termini olaraq qalmamış, eyni zamanda bəzi proqramlaşdırma dillərində şəxsən bir standart olaraq texniki termin halına gəlmişdir (Məsələn: FORTRAN 90 dili daxilinə alınmış PROGRAM termini yazılan bu proqramın kompüter tərəfindən harada başlayıb harada bitdiyini anlaması üçün istifadə edilməkdədir:
PROGRAM test
REAL döşəmə, boy, sahə
PRINT *, 'Üçbucaq üçün döşəmə və boy daxil edin.'
Read *, döşəmə, boy
sahə = (1.0/2.0) * döşəmə * boy
PRINT *, 'Üçbucağın sahəsində istifadə edilən döşəmə', döşəmə
PRINT *, 'və boy', boy, 'ikən cəmi edən', sahə, 'olaraq hesablanır'
STOP
END PROGRAM test
Proqram kompüter proqramlaşdırma dilləri ilə kompüterlərə verilən istəklərdir (əmrlərdir). Bunlar proqramlaşdırma dillərində üç fərqli kateqoriyada yerləşir.
Alt səviyyə proqram dilləri: Maşın koduna olduqca yaxın proqramlaşdırma dilləridir. Maşın hakimiyyəti olduqca inkişaf etmişdir. Bu proqramlaşdırma dillərini bilən şəxslərin mikro prosessorlar haqqında məlumat sahibi olması vacibdir. Assembly proqramlaşdırma dili kimi.
Orta səviyyə proqram dilləri: olduqca elastik olan bu dillər həm üst həm alt səviyyə proqramlaşdırma edə bilərlər. C proqramlaşdırma dili kimi.
Üst Səviyyə proqram dilləri: Hadisə əsaslı proqramlaşdırma dilləri olaraq da adlandırılarlar tək bu proqramlaşdırma dilləri yalnız müəyyən funksiyalar ətrafında çalışarlar və proqramlaşdırma hakimiyyətini azaldırlar (bu səbəblə viruslar çox nadir olaraq yuxarı səviyyəli proqramlaşdırma dili istifadə edərək yazılarlar) bunun yanında ən sürətli və ən təsirli proqramlaşdırma dilləri bu kateqoriyadadır. Visual Basic kimi.
