Aleksandr Korneycuk - Wikipedia
Aleksandr Yevdokimoviç Korneyçuk[1][2] (rus. Олександр Євдокимович Корнійчук; 12 (25) may 1905, Xristinovka[d], Kiyev quberniyası – 14 may 1972[3], Kiyev) — Ukrayna sovet yazıçısı, SSRİ EA akademiki (1943), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1967)[4].
| Aleksandr Korneyçuk | |
|---|---|
| ukr. Олександр Євдокимович Корнійчук | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Xristinovka, Kiyev quberniyası, Rusiya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | (66 yaşında) |
| Vəfat yeri | Kiyev, Ukrayna SSR, SSRİ |
| Dəfn yeri | |
| Milliyyəti | ukraynalı |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | ssenarist, diplomat, yazıçı, ədəbiyyat tənqidçisi, siyasətçi, dramaturq, jurnalist |
| Fəaliyyət illəri | 1928-ci ildən |
| Əsərlərinin dili | ukrayn dili |
| İstiqamət | sosialist realizmi |
| Janrlar | dram, komediya |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |
        |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
redaktəAleksandr Korneyçuk Xristinovka kəndində (indiki Çerkassi vilayəti, Ukrayna) dəmiryol ustası ailəsində anadan olmuşdur. 1920–1923-cü illərdə dəmir yolunda çalışmışdır: vaqon təmiri və s. işlərlə məşğul olmuşdur. 1917-ci ildə inqilabçı hadisələr başlandı, yeniyetmələr hakimiyyətin ildırım dəyişikliyini izlədilər, Xristinovka stansiyası dəfələrlə əldən-ələ keçdi. 1923-cü ildə Aleksandr Korneyçuk rabfaka (Рабочий факультет: Fəhlə fakültəsi) daxil oldu. 1924–1929-cu illərdə Kiyev Universitetində (daha sonra Kiyev Xalq Təhsili İnstitutunda) təhsil almışdır. 1929–1933-cü illərdə Kiyev və Odessa kinostudiyalarının ssenaristi idi. 1933–1941-ci illərdə "Ukraynafilm" Trestinin redaktoru və ssenaristi olmuşdur. 1934-cü ildə Sovet İttifaqının Birinci Qurultayında A.Y. Korneyçhuk SSRİ-nin İdarə Heyətinin üzvü seçildi.
Tələbə illərində yazıçı olaraq ilk dəfə çıxış etdi — Lenin haqqında "O böyük idi" (1925) adlı esse yazdı. Daha sonra özünü əsasən dramaturqaya həsr etmişdir. Korneyçuk, yaradıcılıq karyerasının başlanğıcından etibarən, Mikola Xvilovinin başçılıq etdiyi ədəbiyyatda milli-kommunist meylinin uzlaşmaz bir rəqibi idi.
"Sərhəddə" (1929) adlı ilk pyesini, Sovet xalqının inkişafına rəssamın roluna həsr edilmişdir. 1929–1933-cü illərdəki pyeslər bütün təzahürlərində "millətçiliyə" qarşı çıxırlar. Onlar kifayət qədər kifayət qədər bədii deyil, çox jurnalistdir, baxmayaraq ki, onların içərisində patetika və insanın dramaturqun xarakteristikası ( "Çəhrayı durnabalığı" komediyası, 1932) özünü göstərməyə başlayır[5].
Korneyçuk, "Ukrayna çöllərində" (1941) əsərində kollektiv təsərrüfat (kolxoz) hərəkatını dəstəkləmişdir[6]. Burada, mükəmməllikdə ilk dəfə, komediya və bəzən hətta köhnə psixoloji xəstəliklərinə qarşı yeni bir sosialist kollektiv kənd təsərrüfatı kəndinin ideoloji təsiri və mübarizəsini təmin etmək üçün istifadə edir[7][8].
Onun sərt yumoru oxucuların böyük rəğbətini qazanmışdır. İ.V.Stalin Korneyçuka yazırdı: "Yoldaş Korneyçuk! Mən sənin "Ukraynada çöllərində" əsərini oxudum və ürəkdən güldüm. İ.V. Stalin". Kollektiv təsərrüfat mövzusunda komediya motivlərini Korneyçukun "Zvonkovyaya gəlin" (1946), "Kalina ağacı", "Dnepr üzərində" (1960) pyeslərində davam etdirmişdir.
Mükafatları
redaktə- I dərəcəli Stalin mükafatı (1941)
- I dərəcəli Stalin mükafatı (1942)
- I dərəcəli Stalin mükafatı (1943)
- II dərəcəli Stalin mükafatı (1949)
- III dərəcəli Stalin mükafatı (1951)
- Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1967)
- 6 dəfə Lenin ordeni (31.01.1939; 23.01.1948; 24.05.1955; 24.11.1960; 24.05.1965; 23.02.1967)
- "Oktyabr inqilabı" ordeni (02.07.1971)
- "Qırmızı Ulduz" ordeni (01.10.1944)
- "Qırmızı Bayraq" ordeni (13.09.1943)
- "Vətən müharibəsi partizanına" medalı (14.11.1944)
Ədəbiyyat
redaktə- Вакуленко Д. Т. Олександр Корнійчук: Життя і творчість. — К. : Дніпро, 1985. — 167 с.
- Дузь І. М. Від задуму до прем'єри: Творча історія п'єс Олександра Корнійчука. — К. : Рад. письменник, 1985. — 205 с.
- Залесский К. А. Империя Сталина. Биографический энциклопедический словарь. — М. : Вече, 2000.
- Ковальська Людмила. Марина Захаренко-Корнійчук: "Його змогли звинуватити лише в тому, що він був "придворним драматургом". 25 травня Олександрові Корнійчуку виповнилося б 100 років // Дзеркало тижня. — 2005. — № 20. — 27 травня — 3 червня.
- Корнійчук М. Ф. І в пам'яті, і в серці. — К. : Мистецтво, 1988. — 147 с.
- Михайлин І. Л. Що загинуло в "Загибелі ескадри"? / Ігор Михайлин // Слово і час. — 1992. — № 10. — С. 7–12.
- Олександр Корнійчук: Таємниці червоного Шекспіра // Таємниці письменницьких шухляд: Детективна історія української літератури / С. М. Цалик, П. О. Селігей. — К. : Наш час, 2010. — С. 116–139.
- Пам'ять серця: Спогади про Олександра Корнійчука. — К. : Дніпро, 1978. — 429 с.
- Торчинов В. А., Леонтюк А. М. Вокруг Сталина. Историко-биографический справочник. — СПб., 2000. (рос.)
- Хорозова О. М. Корнійчук Олександр Євдокимович // Енциклопедія сучасної України : у 30 т. / ред. кол. І. М. Дзюба [та ін.] ; НАН України, НТШ, Координаційне бюро енциклопедії сучасної України НАН України. — К., 2014. — Т. 14 : Кол — Кос. — 767 с. : іл. — ISBN 978-966-02-7304-7. пошук онлайн
- Шепель Л. Ф. Корнійчук Олександр Євдокимович // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наук. думка, 2009. — Т. 5 : Кон — Кю. — С. 163. — ISBN 978-966-00-0855-4.
- Біографія
- Журнал "Науковий світ".— лютий 2011, стор. 19.
Xarici keçidlər
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ Luckyj, G. Oleksandr Korniychuk. Columbia Dictionary of Modern European Literature; 1980, p442
- ↑ Shoemaker, M.W. Russia and The Commonwealth of Independent States 2014. Rowman & Littlefield. 2014
- ↑ Bibliothèque nationale de France Aleksandr Evdokimovič Kornejčuk // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ The New Encyclopædia Britannica: Macropaedia. Encyclopædia Britannica. 1994. səh. 973. ISBN 978-0-85229-591-5. 26 March 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 June 2013.
- ↑ Luckyj, George Stephen Nestor. Soviet Ukrainian Literature: A Study in Literary Politics, 1917-1934. Columbia University. 1954. səh. 155. İstifadə tarixi: 22 June 2013.
- ↑ Noth, Ernst Erich. Books Abroad. University of Oklahoma Press. 1956. səh. 138. İstifadə tarixi: 22 June 2013.
- ↑ Yudina, Ekaterina. "Korneitchuk, Alexander Evdokimovich". Krugosvet Encyclopedia. 2022-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-03-01.
- ↑ "Korneitchuk, Alexander Evdokimovich". www.peoples.ru. 2021-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-03-01.
