Sotlandiya Milli Qalereyasi - Wikipedia

Şotlandiya milli kolleksiyasının əsasında, 1819-cu ildə yaradılmış Şotlandiya İncəsənətin Təşviqi Kral İnstitutu dayanır. İnstitut rəsmləri toplamağa başlamış və 1828-ci ildə Maund ərazisində Kral İnstitutunun binası açılmışdır. 1826-cı ildə institutun tərkibində Kral İnstitutu yaradılmış, 1838-ci ildə isə bu institut Şotlandiya Kral Akademiyası (ŞKA) adlandırılmışdır. ŞKA-nın əsas məqsədi milli kolleksiyanın yaradılması idi. Kolleksiyanın yaradılmasına başlanıldıqdan sonra 1835-ci ildə ŞKA Kral İnstitutunun binasında yer kirayələmişdir.^[5]

1840-cı illərdə ŞKA üçün yeni binanın inşası planının hazırlanmasına başlanıldı.^[5] Vilyam Henri Pleyferə binanın dizaynının hazırlanması sifariş olunur, 30 avqust 1850-ci ildə isə Şahzadə Albert yeni binanın təməl daşını qoyur.^[6] Bina ortadan iki hissəyə bölünmüşdü, şərq tərəfində ŞKA-nın kolleksiyası sərgilənir, qərb tərəfdə isə yeni Milli Qalereya yerləşirdi.^[5] 1912-ci ildə ŞKA hazırda Şotlandiya Kral Akademiyasının binası kimi tanınan Kral İnstitutu binasına köçür. Həmin zaman binanın daxilinin yenidən modelləndirilməsi ilə Vilyam Tomas Oldriv məşğul olur.^[6] Qalereya qapılarını yenidən ziyarətçilərin üzünə açdıqda qarşıya qoyulan əsas məqsəd şotland xalqı üçün Şotlandiya və Avropa incəsənət əsərlərindən ibarət daimi kolleksiyanın yaradılması idi.

1970-ci ildə əlavə qalyereyaların əsası qoyulmuşdur.^[6] XXI əsrin əvvəllərində Pleyfer Layihəsi Şotlandiya Kral Akademiyası binasının yenidən qurulması və qalereya binası ilə akademiya binası arasında yeraltı dəhlizin yaradılması məsələsini müzakirə etmişdir. İnşaat işləri beş il davam etmiş və £32 milyona başa gəlmişdir.^[7] Yeni yeraltı ərazinin açılışı 2004-cü ilin avqustunda baş tutmuşdur.^[8] “John Miller and Partners” memarlıq studiyası tərəfindən dizayn edilmiş və hazırda Bağların girişi kimi tanınan ərazi Şahzadə küçəsi bağlarına açılır. Burada teatr, təhsil ərazisisi, mağazalar, restoranlar və interaktiv qalereya fəaliyyət göstərir.^[5]

Şotlandiya Milli Qalereyasında tədqiqat işləri Erkən İntibah dövründən XIX əsrə kimi geniş bir dövrü əhatə edən 30.000-dən artıq qravür və nəşr təsvirlərinin toplandığı kolleksiya əsasında aparılır və yalnız Tədqiqat kitabxanasına istinad edilir. Tədqiqat kitabxanasında 1300-1900-cü illəri əhatə edən 50.000 cilddən artıq kitab, jurnal slayd və mikrofişlər, həmçinin kolleksiyalara daxil olan əsərlər, sərgilər və Milli Qalereyanın tarixi ilə əlaqəli arxiv sənədləri saxlanılır. Nəşrlər otağı və Tədqiqat kitabxanasına giriş yalnız xüsusi icazə ilə mümkündür.

Milli Qalereya kolleksiyasının əsasında Şotlandiya Kral Akademiyası Binasından gətirilmiş bir neçə qiymətli rəsm əsəri durur. Həmin əsərlər Yakopo Bassano, Sandro Botiçelli, Antonio Van Deyk, Covanni Batista Tyepolo və digər ustad rəssamların əsərləridir. 1903-cü ilə kimi Milli Qalereya əsərlərin alınması üçün xüsusi büdcəyə malik olmamışdır.

Qalereyada Covanni Lorenso Bernini, Antonio Kanova, Pol Sezan, Jambatista Pittoni, Jan Batist Simeon Şarden, Con Konstebl, Cerard David, Edqar Deqa, Ceyms Drummond^[9], Tomas Geynsboro, Pol Qogen, Hüqo van der Qus, Fransisko Qoyya, El Qreko, Gevin Hemilton, Jan Ogüst Dominik Enqr, Klod Mone, Nikola Pussen, Henri Reborn, Allan Remzi, Rafael Santi, Rembrandt, Coşua Reynolds, Piter Yans Sanredam, Corc Pyer Sera, Tisian Veçellio, Leonardo da Vinçi, Vilyam Törner, Dieqo Velaskes, Yan Vermeer, Antuan Vatto, Vilyam Bleyk, Qustav Kurbe, Ejen Delakrua, Albrext Dürer, Vinsent van Qoq, Con Emms^[10], Qverçino, Frans Hals, Piter Paul Rubens, Tintoretto və başqalarının əsərlərini görmək mümkündür.

• NationalGalleries.org
• BBC News – Pleyfer layihəsinin tamamlanması haqqında xəbər
• NationalGalleries.org Arxivləşdirilib 2011-01-28 at the Wayback Machine, kolleksiyalar

• Aberdin Sənət Qalereyası
• Şotlandiya Milli Muzeyi