Valyuta Bazari - Wikipedia
Valyuta bazarı ("Beynəlxalq Valyuta Dəyişdirmə Bazarı", "Foreks"; ing. Forex Trading, Currency Forex, Forex Exchange Market, FX[1]) — dövlətlərarası valyuta dəyişdirmə bazarı. Fərqli ölkələrin valyutalarının alınıb-satıldığı qlobal bir maliyyə bazarıdır. Bu bazar dünyada ən böyük və ən likvid maliyyə bazarıdır, gündəlik ticarət həcmi trilyonlarla dolları keçir.[2]Valyuta bazarı həm fiziki, həm də virtual şəkildə fəaliyyət göstərir və əsasən valyutaların məzənnələrindən qazanc əldə etməyə yönəlib.[3]
Valyuta bazarı beynəlxalq maliyyə sistemində mühüm yer tutur və həm iqtisadi sabitlik,[4] həm də spekulyativ qazanc üçün geniş imkanlar təqdim edir. Bu bazar, ticarət və investisiya ilə məşğul olanlar üçün çox vacib bir platformadır.[5]
Xüsusiyyətləri
redaktəValyuta bazarı dünyanın hər yerində fəaliyyət göstərir və ticarət 24 saat davam edir (bazarda fasiləsiz əməliyyat ABŞ, Avropa və Asiya bazarları arasında baş verir).[6] Yüksək likvidlik sayəsində böyük məbləğlərdə əməliyyatlar sürətli şəkildə həyata keçirilə bilər. Valyuta bazarı mərkəzləşdirilmiş bir yer deyil; əməliyyatlar elektron platformalar vasitəsilə qlobal şəbəkədə baş verir.[7]Mərkəzi banklar, kommersiya bankları, investisiya fondları, korporasiyalar və fərdi treyderlər valyuta bazarının əsas iştirakçılarıdır.
Elementləri
redaktəValyuta bazarında əməliyyatlar həmişə bir valyutanın digərinə nisbətində aparılır. Məsələn, EUR/USD (Avro/ABŞ dolları) və ya USD/JPY (ABŞ dolları/Yapon yeni). Birinci valyutaya "əsas valyuta", ikincisinə isə "kotirovka valyutası" deyilir. Spread (mərz) — alış və satış qiymətləri arasındakı fərq. Bu fərq brokerlər üçün qazanc mənbəyidir.[8]Leviric — treyderlərə daha az kapital ilə böyük əməliyyatlar aparmağa imkan verir. Məsələn, 1:100 kaldıraç ilə 1.000 dollarlıq depozitlə 100.000 dollarlıq əməliyyat etmək mümkündür.[9]Spot bazarı —valyutaların cari məzənnə ilə dərhal ticarəti. Forvard bazarı — gələcək tarixdə müəyyən edilmiş məzənnə ilə ticarət müqavilələri.[10][11]
İştirakçıları
redaktə- Mərkəzi Banklar — milli valyutanın dəyərini sabit saxlamaq və iqtisadiyyata dəstək olmaq üçün əməliyyatlar aparırlar[12][13][14].
- Ticarət Bankları və İnvestisiya Fondları — böyük miqyaslı əməliyyatlar həyata keçirir və müştərilərinin maraqlarını qoruyur.
- Hökumətlər və Korporasiyalar — beynəlxalq ticarət və borc ödənişləri üçün valyuta mübadiləsi edirlər.[15]
- Fərdi Treyderlər — treyderlər valyutaların qiymət dəyişikliklərindən qazanc əldə etməyə çalışır.[16]
Məqsədi
redaktəBeynəlxalq ticarət və investisiyalar üçün lazımlı valyutaları əldə etmək.[17]Valyutaların ədalətli və sabit qiymətlərinin formalaşdırılması.Qiymət dəyişikliklərindən qazanc əldə etmək məqsədilə ticarət aparmaq.[18][19]
İstinadlar
redaktə- ↑ International guide to Forex, "What is Forex - FX - The international business" Arxivləşdirilib 2012-08-06 at the Wayback Machine
- ↑ "Triennial Central Bank Survey of foreign exchange and OTC derivatives markets in 2022". 27 October 2022.
- ↑ Global imbalances and destabilizing speculation Arxivləşdirilib 17 oktyabr 2016 at the Wayback Machine (2007), UNCTAD Trade and development report 2007 (Chapter 1B).
- ↑ CR Geisst – Encyclopedia of American Business History Infobase Publishing, 1 January 2009 Retrieved 14 July 2012 ISBN 1438109873
- ↑ GW Bromiley – International Standard Bible Encyclopedia: A–D William B. Eerdmans Publishing Company , 13 February 1995 Retrieved 14 July 2012 ISBN 0802837816
- ↑ T Crump – The Phenomenon of Money (Routledge Revivals) Taylor & Francis US, 14 January 2011 Retrieved 14 July 2012 ISBN 0415611873
- ↑ J Hasebroek – Trade and Politics in Ancient Greece Biblo & Tannen Publishers, 1 March 1933 Retrieved 14 July 2012 ISBN 0819601500
- ↑ S von Reden (2007 Senior Lecturer in Ancient History and Classics at the University of Bristol, UK) - Money in Ptolemaic Egypt: From the Macedonian Conquest to the End of the Third Century BC (p.48) Cambridge University Press , 6 December 2007 ISBN 0521852641 [Retrieved 25 March 2015]
- ↑ Mark Cartwright. "Trade in Ancient Greece". World History Encyclopedia.
- ↑ RC Smith, I Walter, G DeLong – Global Banking Oxford University Press , 17 January 2012 Retrieved 13 July 2012 ISBN 0195335937
- ↑ (tertiary) – G Vasari – The Lives of the Artists Retrieved 13 July 2012 ISBN 019283410X
- ↑ RA De Roover – The Medici Bank: its organization, management, operations and decline New York University Press , 1948 Retrieved 14 July 2012
- ↑ Cambridge dictionaries online – "nostro account"
- ↑ Oxford dictionaries online – "nostro account"
- ↑ S Homer, Richard E Sylla A History of Interest Rates John Wiley & Sons , 29 August 2005 Retrieved 14 July 2012 ISBN 0471732834
- ↑ T Southcliffe Ashton – An Economic History of England: The 18th Century, Volume 3 Taylor & Francis, 1955 Retrieved 13 July 2012
- ↑ (page 196 of) JW Markham A Financial History of the United States, Volumes 1–2 M.E. Sharpe, 2002 Retrieved 14 July 2012 ISBN 0765607301
- ↑ (page 847) of M Pohl, European Association for Banking History – Handbook on the History of European Banks Edward Elgar Publishing , 1994 Retrieved 14 July 2012
- ↑ Habakkuk, H. J. Cambridge Economic History of Europe: Vol. 2: Trade and Industry in the Middle Ages (ingilis). Cambridge University Press. 1987. ISBN 978-0-521-08709-4.
Xarici keçidlər
redaktə- fatwaonline.net Arxivləşdirilib 2016-02-05 at the Wayback Machine
- London Foreign Exchange Committee with links (on right) to committees in NY, Tokyo, Canada, Australia, HK, Singapore on the website of Bank of England
- Daily update of exchange rates published by US Federal Reserve
- Historical (10-year) currency converter and data download provided by Bank of Canada
- OECD Exchange rate statistics (monthly averages) published by OECD.org
