Qida Intoleransi - Wikipedia
Qida intoleransı, Qida dözülməzliyi və ya Qida həssaslığı — müəyyən qidaların istehlakı nəticəsində orqanizmdə müxtəlif fiziki əlamətlər və narahatlıqların yaranması ilə xarakterizə olunan vəziyyət. Bu, qida allergiyasından fərqlidir, çünki qida allergiyasında immun sistemin müdaxiləsi mövcud olduğu halda, qida intoleransı qeyri-immunoloji səbəblərlə baş verir. Qida intoleransının bir neçə növü var və hər biri fərqli qidalara qarşı inkişaf edə bilər. Ən geniş yayılmış növlər arasında laktoz intoleransı, qluten intoleransı və fruktoz intoleransı yer alır.[1]
| Qida intoleransı | |
|---|---|
| XBT-10 | K90.4, Z71.3 |
| XBT-9 | V69.1 |
| MeSH | D000073923 |
Növləri
redaktəLaktoz intoleransı
redaktəSüd və süd məhsullarında mövcud olan laktoz adlı şəkərin həzm edilə bilməməsi nəticəsində meydana gəlir. Bu, orqanizmin lazımi miqdarda laktoz fermenti istehsal etməməsi ilə əlaqədardır. Nəticədə, laktoz həzm olunmadan bağırsaqlara çatır və qaz əmələ gəlməsi, qarın ağrısı və şişkinlik kimi mədə-bağırsaq problemlərinə səbəb olur. Laktoz intoleransı xüsusilə yetkinlər arasında geniş yayılmışdır.
Qlüten intoleransı
redaktəQlüten, buğda, çovdar və arpa kimi taxıllarda olan zülaldır. Qlütenə qarşı həssaslığı olan şəxslər, bu maddəni qəbul etdikdə mədə-bağırsaq problemləri yaşayır. Əlamətlər arasında qarın ağrısı, şişkinlik və ishal yer alır. Qlüten intoleransına malik olan şəxslər qlütenli qidalardan uzaq durmalıdır. Bu vəziyyət, qlütenə həssaslıqla əlaqəli olub qida allergiyası ilə eyni deyil.
Fruktoz intoleransı
redaktəFruktoz, təbii olaraq meyvələrdə və balda mövcud olan bir şəkər növüdür. Fruktozu düzgün həzm edə bilməyən şəxslərdə qarın ağrısı, şişkinlik və ishal kimi əlamətlər ortaya çıxır. Fruktoz intoleransı olan şəxslərin qida seçimlərinə diqqət etməsi vacibdir, çünki düzgün qidalanma vəziyyətin idarə edilməsində mühüm rol oynayır.
Histamin intoleransı
redaktəHistamin, orqanizmdə təbii olaraq mövcud olan və bir çox bioloji funksiyanı dəstəkləyən bir maddədir. Ancaq bəzi insanlar histamini düzgün şəkildə parçalaya bilmir, bu da histamin intoleransına səbəb olur. Belə şəxslər yüksək histamin tərkibli qidalardan, məsələn, pendir, şərab və turşulardan uzaq durmalıdır. Əlamətlər arasında baş ağrısı, dəri reaksiyaları və mədə-bağırsaq problemləri yer alır.
İstinadlar
redaktə- ↑ Tuck, CJ; Biesiekierski, JR; Schmid-Grendelmeier, P; Pohl, D. "Food Intolerances". Nutrients. 11 (7). 22 iyul 2019. doi:10.3390/nu11071684. PMID 31336652.
